İbn Əbi Nəcih demişdir: Həsən ibn Yəzid əl-İcli bildirmişdir ki, İbn Məsud, Allah Təalanın: “Onların hamısı eyni deyil. Kitab əhli içərisində düzgün bir camaat vardır ki, onlar gecə vaxtları səcdə edərək Allahın ayələrini oxuyurlar” kəlamı barədə: “əhli kitab ilə Muhəmməd ümməti bir deyildir” demişdir.

Suddi də belə demişdir. Bu rəyi İmam Əhməd ibn Hənbəlin “Müsnəd” əsərində rəvayət etdiyi bir hədis dəstəkləyir: Bizə Əbu Nadır ilə Həsən ibn Musa danışdılar, ikisi də dedilər: bizə Şeyban danışdı, o da Asimdən, o da Zirdən, o da İbn Məsuddan dedi: “Rəsulullah (sallalahu aleyhi və səlləm) işa namazını gecikdirdi və sonra da məscidə getdi. İnsanların namazı gözlədiklərini gördü və dedi: “Bunu bilin ki, bu dinlərə tutunanların içində sizlərdən başqa heç kim bu saatda Allahı zikr etmir.” O dedi: Buna görə “Onların hamısı eyni deyil. Kitab əhli içərisində düzgün (sabitqədəm) bir camaat vardır ki, onlar gecə vaxtları səcdə edərək Allahın ayələrini oxuyurlar. Belələri Allaha, Axirət gününə iman gətirir, yaxşı işlər görməyi buyurur, pis əməlləri qadağan edir və xeyirxah işlər görməyə tələsirlər. Məhz onlar əməli salehlərdəndirlər. Onların etdiyi yaxşılıqlar əvəzsiz qalmayacaqdır. Allah müttəqiləri tanıyır.” ayələri endi.

Təfsir sahiblərinin çoxunda məhşur budur – necə ki, Muhamməd ibn İshaq və digərləri qeyd etmiş, əl-Əvfi də İbn Abbasdan belə rəvayət etmişdir – ki, bu ayələr Əhli kitabdan iman edən hahamlar haqqında enmişdir. Bunlar Abdullah ibn Salam, Əsəd ibn Ubeyd, Sələbə ibn Sayə, Useyd ibn Sayə və digərləridir. Yəni, daha əvvəl qınanmış olaraq qeyd edilən Əhli kitabla, müsəlman olan bunlar bir deyildir deməkdir. Buna görə də Allah Təala “Onların hamısı eyni deyil” demişdir. Yəni, hamısı eyni şəkildə bərabər deyildir. Əksinə aralarından mömin və günah sahibləri də vardır deməkdir. Buna görə də Allah Təala: “Kitab əhli içərisində düzgün bir camaat vardır” demişdir. Yəni, Allahın əmrini yerinə yetirən, şəriətinə itaət edən, Allahın elçisinə tabe olaraq doğru yolda olan kimsələrdir deməkdir.

“onlar gecə vaxtları səcdə edərək Allahın ayələrini oxuyurlar” yəni, gecə qiyama durarlar, gecə namazı çox qılarlar və namazlarında da Quran oxuyarlar.

“Belələri Allaha, Axirət gününə iman gətirir, yaxşı işlər görməyi buyurur, pis əməlləri qadağan edir və xeyirxah işlər görməyə tələsirlər. Məhz onlar əməli salehlərdəndirlər“ Bunlar sürənin sonunda bu şəkildə zikr edilən kimsələrdir “ Kitab əhlindən elələri də var ki, Allaha müti olaraq həm Allaha, həm sizə nazil edilənə, həm də öz-lərinə nazil edilənə iman gətirir” (Ali İmran, 199). Buna görə də Allah Təala burada “Onların etdiyi yaxşılıqlar əvəzsiz qalmayacaqdır” demişdir. Yəni, Allah qatında zay olmaz. Onları bol-bol mükafatlandırar deməkdir.

“Allah müttəqiləri tanıyır” yəni, heç bir əməl edənin əməli Ona gizli qalmaz, Onun qatında gözəl əməl edənin əməli zay olmaz deməkdir.

Sonra Allah Təala müşrik kafirlər haqqında xəbər verərək buyurur: “Kafirlərin malları da, övladları da onlara Allah yanında heç bir şeydə fayda verə bilməz” yəni, onlara əzab etmək istədyi zaman bu sadalananlar onlardan Allahın əzabını dəf edə bilməz. “Onlar Od sakinləridirlər və orada əbədi qalacaqlar”.

Sonra Allah Təala kafirlərin bu dünya yurdunda xərclədiklərinə bir misal gətirdi. Bunu Mücahid, Həsən və Suddi demişdirlər. Allah təalə buyurur: “Onların bu dünya həyatında sərf etdiklərinin məsəli, özlərinə zülm edən adamların tarlasına ziyan vurub onu məhv edən çox soyuq bir küləyin məsəlinə bənzəyir”.  Burada qeyd edilən «sırrun» sözü şiddətli soyuq mənasındadır. Bunu İbn Abbas, İkrimə, Səid ibn Cubeyr, Həsən, Qatadə, Dəhhak, Rəbi ibn Ənəs və digərləri də demişlər. Əta da: “Soyuq və don” demişdir. Yenə İbn Abbas ilə Mücahid də “sırrun» atəşdir demişlər ki, bu da birinci mənaya qayıtmaqdır. Çünki şiddətli soyuq, xüsusi ilə də don, əkinləri və meyvələri atəşin alovlandırdığı kimidir ki, bu da eyni şeyi yerinə yetirər. “Özünə zülm edən bir qövmün əkinin vurdu” yəni, onu yandırdı. Yəni, əkinin biçim vəya yığım zamanı gəldiyində bu soyuq onu həlak edər və ondakı meyvə və ya əkini yox edər. Onu silər və zay edər. Sahibi ona ən möhtac olduğu zamanda itirər. Məhz kafirlər də belədirlər. Allah onların bu dünyadakı əməllərinin savab və nəticələrini məhv edər. Eynilə o əkinin gəlirini sahibinin günahlarına görə həlak etdiyi kimi olar. Bunlar da əməllərini əsilsiz və təməlsiz etmişdirlər.

“Allah onlara zülm etmədi, lakin onlar özləri özlərinə zülm edirdilər”.